De Amsterdamse AEX-index van grote beursbedrijven boekte in de eerste negen
maanden van dit jaar een kleine winst van 3 procent. Ondanks alle zorgen
over de euro en de groeivertraging van de wereldeconomie.

Woensdag kwam chipmachinemaker ASML als eerste AEX-fonds met de
derdekwartaalcijfers naar buiten. ASML staat bekend als een belangrijke
graadmeter voor de computerindustrie.

Maar hoe hebben afzonderlijke aandelen het op de beurs gedaan tot nu toe? Z24
licht de drie beste en de drie slechtst presterende AEX-aandelen eruit.

Top 3 Stijgers

1) TNT Express: +41 procent

De koers van pakjesbezorger TNT Express kent één duidelijke uitschieter in
februari dit jaar: het moment dat het Amerikaanse concern UPS kwam met zijn
overnamebod. Daardoor is TNT Express nog altijd het best presterende aandeel
van de AEX dit jaar.

TNT Express en UPS kwamen in maart uit op een prijs van 9,50 euro per aandeel.
Maar beleggers houden nog wel een slag om de arm.

Aan het eind van het derde kwartaal sloot het aandeel TNT Express rond de 8
euro. Wat hierbij meespeelt is de onzekerheid rond de goedkeuring van de
overname door de Europese Commissie. Die tekent mogelijk bezwaar aan. Vraag
is of Brussel UPS dwingt tot verkoop van delen van TNT en of de Amerikanen
de overname dan nog zien zitten.

Eind september ontstond er al enige onrust, toen topvrouw
Marie-Christine-Lomard plotseling opstapte. De commissarisen en de centrale
ondernemingsraad van TNT Express lieten weten de timing van haar vertrek
zeer ongelukkig te vinden.

2) Heineken: +29 procent

Het aandeel Heineken klom begin dit jaar gestaag omhoog en heeft die
koerswinst vastgehouden. De brouwer wordt doorgaans gezien als een stabiele
belegging in onzekere tijden. Maar de afgelopen maanden raakte Heineken ook
verwikkeld in een overnamestrijd in Azië.

De felbegeerde Aziatische expansie, via de volledige overname van de brouwer
Asia Pacific Breweries, werd eind september veilig gesteld. Hoewel Heineken
fors moet betalen voor de controle over APB - in totaal zo'n 3,5 miljard
euro - rekent het bierconcern op een flinke omzet- en winstgroei. Beleggers
kunnen dat waarderen, blijkt uit de recente koersontwikkeling.

3) Air France KLM: +27 procent

Luchtvaartmaatschappij Air France-KLM had het in de eerste helft van 2012
zwaar op de beurs. Geen wonder, want de verzwakking van de wereldeconomie
die toen inzette, raakt cyclische luchtvaartaandelen doorgaans hard.

Maar in het derde kwartaal van 2012 is er een duidelijke koersopleving
ingezet. Dat komt onder meer omdat het passagiersvervoer sterk is gestegen
en de omzet per gevlogen stoelkilometer is toegenomen.

Als de markt volgend jaar verbetert en Air France-KLM de aangekondigde
kostenbesparingen doorvoert, kan er een behoorlijk winstherstel komen voor
Air France-KLM, meent analist Jos Versteeg van Theodoor Gilissen. Er is
volgens de analist ook groeipotentieel voor Air France-KLM, omdat het fonds
noteert op 30 procent van zijn boekwaarde, terwijl dat historisch gezien op
65 procent ligt.

Top 3 dalers

1) KPN: -36 procent

Telecombedrijf KPN heeft geen lekker jaar in 2012. Het bedrijf heeft naast de
teruglopende inkomsten uit vaste telefonie, ook last van het feit dat steeds
meer contacten op mobiele telefoons via chatdiensten van internetproviders
lopen. De inkomsten uit mobiele belminuten lopen daardoor terug.

Als klap op de vuurpijl kwam daar medio dit jaar de ongewilde interesse van de
Mexicaanse telecommiljardair Carlos Slim bij. Die wist, aanvankelijk tegen
de zin van topman Eelco Blok, ruim een kwart van de aandelen KPN te
bemachtigen.

Voorlopig heeft het bedrijf van Slim, América Móvil, niet de intentie om KPN
volledig in te lijven. Tegelijk is het management van KPN beperkt in zijn
manoeuvreerruimte, om bijvoorbeeld de Duitse dochter ePlus van de hand te
doen. Eén en ander maakt minderheidsaandeelhouders van KPN weinig
enthousiast. Per saldo is het koersverlies van zo'n 36 procent goed voor een
laatste plaats bij de AEX-fondsen.

2) SBM Offshore: -31 procent

Begin maart, bij de presentatie van de jaarcijfers van 2011, maakte SBM
Offshore een zeer groot verlies bekend. De toeleverancier van de
olie-industrie worstelde met twee probleemprojecten in Canada en in
Noorwegen. Besloten werd om ook geen dividend uit te keren.

De onzekerheid rond de controle over de kosten van de maker van drijvende
olie- en gasinstallaties maakte beleggers kopschuw. Zo waren er in juli
alweer problemen bij project Yme in Noorwegen.

Hoewel SBM Offshore in de eerste helft van dit jaar winstherstel boekte, met
een plus van 128 miljoen euro, was dit licht onder de gemiddelde verwachting
van analisten. Beleggers bleven de afgelopen maanden de kat uit de boom
kijken en zetten SBM in de eerste negen maanden van dit jaar op de
voorlaatste plaats in de AEX-Index.

3) ArcelorMittal: -21 procent

Ook staalconcern ArcelorMittal staat te boek als een bedrijf dat sterk
gevoelig is voor de economische conjunctuur. Als toeleverancier van onder
meer de auto-industrie, merkt Arcelor het al snel als er op de rem wordt
getrapt. Afgelopen mei gaf het bedrijf al aan dit jaar op een lagere groei
van de staalvraag te rekenen, vergeleken met 2011.

In augustus werd de kredietrating van ArcelorMittal verlaagd door
kredietbeoordelaar S&P. De economische crisis bedreigt volgens Standard &
Poors de resultaten van het staalconcern. Genoeg reden voor beleggers om het
aandeel ArcelorMittal dit jaar een zet omlaag te geven.

Lees ook:

Rob Putter: beurs is bizar bezig

Errol Keyner: belegger, houd je kruit droog

Apple bijna twee keer zo groot als AEX-bedrijven

Dit artikel is oorspronkelijk verschenen op z24.nl